Θρησκευτική πίστη και διεθνείς σχέσεις: Διδάγματα από τον Καρδινάλιο Ρισελιέ και την πρώιμη νεότερη Ευρώπη

Ιστορικοί, φιλόσοφοι και βιογράφοι συμφωνούν ότι ο 17ος αιώνας στην Ευρώπη είναι ταυτισμένος με τον καρδινάλιο Ρισελιέ. Είναι ο «Μεγάλος Αιώνας» (Grand Siecle) για τους Γάλλους, που εγκαινιάστηκε με την ηγετική διακυβέρνηση του Ρισελιέ και τερματίσθηκε με τον θάνατο του Λουδοβίκου ΙΔ' το 1715. Ο συγγραφέας του βιβλίου αναδεικνύει με υποδειγματικό τρόπο, σαφήνεια και ακρίβεια τις δύο αντικρουόμενες θέσεις της ιστοριογραφίας: εκείνη που θέλει τον Ρισελιέ άνθρωπο της εκκλησίας, θερμό θιασώτη και υποστηρικτή της μοναρχίας, μείζον μέλημα και χαρακτηριστικό της διακυβέρνησης του οποίου υπήρξε η λογική του κράτους (raison d'etat), καθώς υπέτασσε ακόμη και τα θρησκευτικά συμφέροντα στα συμφέροντα του έθνους και του μονάρχη του· και εκείνη που τον θεωρεί αδυσώπητα κυνικό πολιτικό, ο οποίος απέβλεπε στη συγκέντρωση της απόλυτης εξουσίας στα χέρια του.
Στις σελίδες του βιβλίου αναλύεται με αντικειμενικότητα, και χωρίς να αγιοποιείται, το έργο του καρδιναλίου. Αναφερόμενος στην κυριαρχική σημασία της θρησκείας την εποχή εκείνη, ο συγγραφέας κάνει έναν επιτυχή παραλληλισμό με τα όσα διαδραματίζονται σήμερα στη Μέση Ανατολή, που παρουσιάζουν ιδιαίτερες αναλογίες με τα γεγονότα του 17ου αιώνα στην Ευρώπη. Είναι μια πραγματεία διαχρονικής αξίας, που με εκφραστική και επιστημονική αρτιότητα αναδεικνύει, για πρώτη ίσως φορά στη χώρα μας, τον ρόλο του Ρισελιέ ως διαμορφωτή της ιδέας της λογικής του κράτους. Κλείνει δε με μια προτροπή του συγγραφέα προς όλους τους υπευθύνους λήψης κρίσιμων αποφάσεων: να μην παραβλέπουν ποτέ τα ζητήματα θρησκευτικής πίστης. Προτροπή ιδιάζουσας σημασίας, σε μια εποχή μάλιστα που γινόμαστε μάρτυρες μιας παγκόσμιας επανόδου της θρησκείας, μιας «επιστροφής στην πίστη».