Θέματα νεοελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: Τιμητικός τόμος για την Έρη Σταυροπούλου

Η Έρη Σταυροπούλου έχει συνδέσει την ερευνητική και τη διδακτική της δημιουργικότητα με την επιστήμη της Νεοελληνικής Φιλολογίας, την οποία υπηρέτησε για 44 χρόνια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνεχίζει να υπηρετεί, ως Ομότιμη Καθηγήτρια πλέον, μέσα από τα μεταπτυχιακά σεμινάρια που προσφέρει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας, αλλά και τις επιστημονικές εκδόσεις, δημοσιεύσεις και διαλέξεις στις οποίες προβαίνει με ενθουσιασμό, πρωτοποριακό πνεύμα και επιστημονική εμβάθυνση. Σε όλους εμάς, τους μαθητές, τους συνεργάτες, τους φίλους, παλαιότερους και νεότερους συνοδοιπόρους της, είναι απολύτως σαφής ο καινοτόμος ρόλος της, η άοκνη προσπάθειά της να αποκτήσει η Νεοελληνική Φιλολογία τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης, αυτόνομης επιστήμης, μέσα από διαδικασίες ανανέωσης ή ριζικών μεταβολών που τη φέρνουν σε επαφή με όμορους κλάδους, όπως η Συγκριτική Φιλολογία, η Θεωρία της Λογοτεχνίας και οι Πολιτισμικές Σπουδές, η Ιστορία και η Θεωρία της Τέχνης, η Θεατρολογία, οι Κοινωνικές Επιστήμες που μπορούν να συμβάλλουν στη μελέτη του χώρου, του φύλου, της ταυτότητας και άλλων παραμέτρων ζωτικής σημασίας στη λογοτεχνία. Ήδη από τη διατριβή της για τον ριζοσπάστη ρομαντικό Παναγιώτη Πάνα, την οποία υποστήριξε το 1985, η Έρη Σταυροπούλου μετακινεί δημιουργικά τα όρια του «λογοτεχνικού κανόνα» για τη μελέτη του 19ου αιώνα, στρέφοντας το ενδιαφέρον της σε ελάσσονες λογοτέχνες και αποδεικνύοντας τη σημασία της εξέτασής τους για την πληρέστερη κατανόηση της περιόδου στην οποία εντάσσονται. Η αρχειακή έρευνα, ως απαραίτητη προϋπόθεση μιας τέτοιας εργασίας, είναι μια συνειδητή φιλολογική πράξη στην οποία η Έρη Σταυροπούλου δεν έπαψε ποτέ να εκπαιδεύει και να προτρέπει τους μαθητές της να την επεξεργάζονται μεθοδολογικά και επιστημολογικά. Συνακόλουθα, ο φωτισμός άγνωστων έργων και συγγραφέων του 19ου και του 20ού αιώνα, αλλά και οι κριτικές και φιλολογικές εκδόσεις έργων του Κ. Χατζόπουλου, του Γ. Μπεράτη, της Δ. Σωτηρίου, του Ιω. Πολέμη και του Κ. Θεοτόκη αποτελούν μεγάλη προσφορά στον βιβλιογραφικό εμπλουτισμό για τη νεοελληνική λογοτεχνία ως πεδίο έρευνας και ως πλουσιότατο αντικείμενο πνευματικής ενασχόλησης για τον κατατοπισμένο αναγνώστη. Η διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, οι μεταφράσεις νεοελληνικών κειμένων αλλά και το στάτους των νεοελληνικών σπουδών στα πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού απασχολούν αδιάκοπα την Έρη Σταυροπούλου, που έχει αγωνιστεί από διάφορες θέσεις, διοικητικές και επιστημονικές, για τη συστηματοποίησή τους και για τη διαμόρφωση ενός λαμπρού προσώπου τους ενώπιον των λοιπών φιλολογικών σχολών και τμημάτων του εξωτερικού. Οι συνεργασίες της με ξένους νεοελληνιστές και με διεθνείς επιστημονικές εταιρείες είναι πολλές, ενώ από νωρίς εκδηλώνει και το ενδιαφέρον της για τη συγκριτική μελέτη της νεοελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες, καθώς είναι από τα μέλη που υποστήριξαν ένθερμα την πορεία της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, στην οποία διετέλεσε Ταμίας και Γενική Γραμματέας. Η διοικητική της προσφορά στον Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας και στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ ενίσχυσε την εμπιστοσύνη των συναδέλφων στο πρόσωπό της, στην ευθυκρισία και στο πνεύμα δικαιοσύνης της και ανέδειξε την οργανωτική ικανότητα και την αποτελεσματικότητά της [...].
(από τον πρόλογο του βιβλίου)

Κείμενα:
Μαρία Ρώτα, Θανάσης Αγάθος, Δημήτρης Αγγελάτος, Διαμάντη Αναγνωστοπούλου, Βενετία Αποστολίδου, Παντοφίλη Βαρβαρήγου, Λάμπρος Βαρελάς, Ευριπίδης Γαραντούδης, Κέλη Δασκαλά, Λητώ Ιωακειμίδου, Πέγκυ Καρπούζου, Αγγέλα Καστρινάκη, Ελισάβετ Κοτζιά, Έλενα Κουτριανού, Δώρα Μέντη, Μαίρη Μικέ, Αναστασία Νάτσινα, Χριστίνα Ντουνιά, Γιάννης Ξούριας, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Μαρίτα Παπαρούση, Βίκυ Πάτσιου, Γιώργος Ν. Περαντωνάκης, Κυριακή Πετράκου, Γιώργος Πεφάνης, Αλέξης Πολίτης, Ελένη Πολίτου-Μαρμαρινού, Ουρανία Πολυκανδριώτη, Παρασκευή Ποσάντζη, Βάλτερ Πούχνερ, Παναγιώτης Ροϊλός, Σωτηρία Σταυρακοπούλου, Κατερίνα Τικτοπούλου, Ελισάβετ Τσιριμώκου, Αλίκη Τσοτσορού, Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, Έλλη Φιλοκύπρου, Παναγιώτα Χατζηγεωργίου, Άννα Χρυσόγελου-Κατσή, Peter Bien, Dimitrios Yatromanolakis