Δικαίος Χατζηπλής, Στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Οι επισκέψεις συγγραφέων της λεγόμενης παιδικής λογοτεχνίας σε σχολεία της πρωτοβάθμιας αλλά και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι εδώ και πολλά χρόνια ένας από τους βασικούς πυλώνες της ανάπτυξης της φιλαναγνωσίας των μικρών και μεγαλύτερων παιδιών, όπως και των εφήβων.

Η παρουσία ενός συγγραφέα μέσα στην καθημερινότητα μιας σχολικής μέρας φέρνει τον άνεμο της φαντασίας και του ονείρου μέσα στην τάξη, εγγράφει πάνω στους πίνακες μα και στα τετράδια των παιδιών φράσεις που εμπλουτίζουν συναισθήματα, διευρύνουν ιδέες και οδηγούν τελικά προς τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας ενηλίκου.

Βέβαια, και αν θέλουμε να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, δεν μπορεί a priori να θεωρηθεί πως ο κάθε συγγραφέας που έχει γράψει κάποιες ιστορίες για παιδιά είναι και σωστά προετοιμασμένος ως προσωπικότητα να υποστηρίξει την ύπαρξη της λογοτεχνίας μέσα στην καθημερινότητα ενός παιδιού.

Θα πρέπει να έχει αποβάλει κάθε έννοια διδακτισμού, να είναι έτοιμος να αποδεχτεί την αυθόρμητη και γι’ αυτό καθόλου αυτοελεγχόμενη κριτική άποψη των αναγνωστών του, να γνωρίζει τους τρόπους με τους οποίους με ελεύθερη και συχνά παιγνιώδη μορφή θα περνά απόψεις και θέσεις τόσο σε ζητήματα κοινωνικής συμπεριφοράς όσο και ανακάλυψης του τρόπου συνύπαρξης του «εγώ» με τον «άλλον».

Και αυτό το έργο –που κρατά συνήθως μια διδακτική ώρα– θα πρέπει να υποστηρίζεται και από μια ποιοτική συγγραφική παρουσία, αλλά και από μια επικοινωνιακή, όσο όμως και ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Ανάλογα με την κάθε ηλικία/τάξη με την οποία θα κληθεί να συνομιλήσει ο συγγραφέας, οι προκλήσεις διαφέρουν ως προς την εφαρμογή τους.

Στις μεγάλες τάξεις και με τα μεγάλα παιδιά δημοτικού και γυμνασίου/λυκείου οι συναντήσεις χαρακτηρίζονται συνήθως από ανταλλαγές απόψεων και διερευνητικές ερωτήσεις εκ μέρους των μαθητών πάνω στα μυστικά της συγγραφής.

Στις μικρότερες τάξεις οι αντίστοιχες συναντήσεις χρωματίζονται από τα έντονα χρώματα που έτσι κι αλλιώς διαθέτει –αλλά και αξίζει να διαθέτει– η φαντασία των μικρών παιδιών.

Παιχνίδια και ονειροφαντασίες επιστρατεύονται, χωρίς όμως και να ξεφεύγουν από την άμεση σχέση τους με την ύπαρξη του βιβλίου.

Ο συγγραφέας, όταν συνομιλεί με παιχνιδιάρικη διάθεση με παιδιά του νηπιαγωγείου, δε θα πρέπει να αποποιείται τη συγγραφική του ταυτότητα. Διαφορετικά μετατρέπει τη συγγραφή σε άλλης μορφής επικοινωνία.

Ο Δικαίος Χατζηπλής διαθέτει πολλαπλή εμπειρία δημιουργικών επαφών με παιδιά μικρών ηλικιών είτε με την ιδιότητα κάποιου που θήτευσε για χρόνια σε ευρηματικές κατασκηνώσεις είτε με την ευθύνη στη διοργάνωση και στον συντονισμό επισκέψεων συγγραφέων σε σχολεία μέσα από τη θέση που κατέχει στις Εκδόσεις Πατάκη.

Με αυτά τα προσόντα εφοδιασμένος, κατασκεύασε μια ευφάνταστη ιστορία που στην ουσία στηρίζεται στο τι αποκόμισαν τα παιδιά (κυρίως νηπιαγωγείου) από την επίσκεψη ενός συγγραφέα στο σχολείο τους.

Σε κάθε «σαλόνι» της ιδιαίτερα προσεγμένης έκδοσης περιγράφεται αυτό που μια το ένα και μια το άλλο παιδί αποκόμισε από τη συνάντησή του με τον συγγραφέα – στο βιβλίο είναι η συγγραφέας.

Και οι αφηγήσεις των παιδιών διαφέρουν μεταξύ τους ακριβώς όπως και η προσωπικότητα κάθε ατόμου (μικρού ή μεγάλου) είναι διαφορετική και με διαφορετικό τρόπο και ένταση εισπράττει το μήνυμα και το ύφος κάθε κειμένου.

Με άλλα λόγια ο Δικαίος Χατζηπλής βρήκε έναν απλό όσο και απροσδόκητο τρόπο να περιγράψει την υποκειμενικότητα που ζητά κάθε καλό λογοτεχνικό έργο από τον αναγνώστη του.

Στα χέρια ενός ευφάνταστου εκπαιδευτικού σε σχολική αίθουσα, αλλά και ως σημείο συνάντησης μέσα στο σπίτι ενός γονιού με το παιδί του, το βιβλίο αυτό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας.

Τόνισα πιο πάνω το πόσο ποιοτικά προσεγμένη είναι η έκδοση. Σε αυτό βοηθά και η εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά που διαθέτει μια αυθόρμητη παιδικότητα, μείγμα ρεαλισμού και φαντασίας.