Μιλάω, ακούω, κατανοώ: Βιβλία που γιατρεύουν τις πληγές της ψυχής

Είμαστε όλοι αφηγητές ιστοριών — φτιάχνουμε ιστορίες για να κατανοήσουμε τη ζωή μας. Όμως δεν αρκεί να αφηγούμαστε ιστορίες. Πρέπει να υπάρχει κάποιος να τις ακούσει. Στo Νήμα της ζωής. Πώς χάνουμε και βρίσκουμε τον εαυτό μας (μτφρ. Πέτρος Γεωργίου) ο ψυχαναλυτής, καθηγητής στο London Institute of Psychoanalysis και στο University College, Stephen Grosz γράφει:

«Η φιλόσοφος Σιμόν Βέιλ περιγράφει πώς δύο φυλακισμένοι που τους χωρίζει ένας τοίχος μαθαίνουν σιγά σιγά να επικοινωνούν μεταξύ τους χτυπώντας ελαφρά τον τοίχο. "Ο τοίχος είναι αυτό που τους χωρίζει και ταυτόχρονα το μέσο επικοινωνίας τους”, γράφει. "Καθετί που μας χωρίζει μας συνδέει”. Το Νήμα της ζωής έχει θέμα αυτόν τον τοίχο. Έχει θέμα του την επιθυμία μας να μιλάμε, να κατανοούμε και να μας κατανοούν. Έχει θέμα του επίσης τη δυνατότητά μας να ακούμε προσεκτικά ο ένας τον άλλο, όχι απλώς τις λέξεις αλλά και τα κενά ανάμεσά τους. Δεν περιγράφω εδώ κάποια μαγική διεργασία. Πρόκειται για κάτι που ανήκει στην καθημερινή ζωή μας — χτυπούμε ελαφρά, ακούμε προσεκτικά».

Μιλάμε, ακούμε, κατανοούμε, λοιπόν, διαβάζοντας βιβλία γραμμένα από ανθρώπους που, μέσα από τις γνώσεις τους ή τις δικές τους δύσκολες εμπειρίες, «μας δίνουν το χέρι»:

«Η κατάθλιψη είναι ο κοινός μας αγώνας, και μέχρι να περάσει —και θα περάσει— σου δίνω το χέρι μ’ αυτό το βιβλίο. Κι η χειρότερη μέρα μπορεί να ’ναι η αρχή, το πρώτο φως μες στο σκοτάδι», γράφει ο Αύγουστος Κορτώ για το βιβλίο του Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου. Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης· ένα βιβλίο που —σε δύσκολους καιρούς— μας θυμίζει πως είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες.

Ο Πανικός: Η μεγάλη εξέγερση μέσα μας του ψυχιάτρου Κώστα Γκοτζαμάνη αναλύει με περιεκτικό και εμπεριστατωμένο τρόπο τη Διαταραχή Πανικού, που εξαπλώνεται ραγδαία στους πληθυσμούς των ανεπτυγμένων κοινωνιών και δικαιολογημένα χαρακτηρίζεται ως η επιδημία του 21ου αιώνα. Όπως σημειώνει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Κώστας Γκοτζαμάνης, ο πανικός «εμφανίζεται κατεξοχήν σε ανθρώπους φαινομενικά επιτυχημένους, τακτοποιημένους […] Αυτό γιατί ο πανικός, που διαφέρει από το απλό στρες, συνήθως εμφανίζεται εκεί ακριβώς όπου υπάρχουν επιλογές και όχι όταν αυτές απουσιάζουν, όπως ίσως θα ανέμενε κάποιος […] Ξεσπά σε κάποιους ανθρώπους μια εσωτερική σύγκρουση, συχνά ασυνείδητη, ανάμεσα στα διαφορετικά κομμάτια του εαυτού που πρόσκεινται σε μία από τις δύο ή και περισσότερες κατευθύνσεις».

Στο Λόγοι για να μείνει ζωντανός (μτφρ. Γιάννης Δούκας) ο Ματ Χέιγκ αφηγείται με αστείο και συγκινητικό τρόπο την ψυχική του κατάρρευση και ανάρρωσή του. «Τίποτα δε διαρκεί αιώνια. Αυτός ο πόνος δε θα κρατήσει για πολύ. Ο πόνος σε βεβαιώνει ότι είναι εδώ για να μείνει. Ψεύδεται. Αγνόησέ τον. Ο πόνος είναι ένα χρέος που αποπληρώνεις σταδιακά» συμβουλεύει τους αναγνώστες —και τον εαυτό του— στη συγκινητική και ειλικρινή του κατάθεση.

Ο Όλιβερ Σακς, ο μεγάλος διανοούμενος και νευρολόγος της εποχής μας, «ένας από τους σπουδαιότερους κλινικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα» κατά τους New York Times, διάσηµος για τις µελέτες του σε ανθρώπους που ζουν µε νευρολογικές διαταραχές, παρουσίασε τα περιεχόµενα του βιβλίου που ακολουθεί δύο εβδοµάδες πριν από τον θάνατό του το 2015. Το Ποτάμι της συνείδησης (μτφρ. Ουρανία Παπακωνσταντοπούλου) αποτελεί, εκ των πραγμάτων αλλά και εξ αντικειμένου, ένα είδος πνευματικής διαθήκης: εστιάζει στην αινιγματική, σχεδόν μαγική ικανότητά μας να δημιουργούμε εσωτερικές αναπαραστάσεις των όσων προσλαμβάνουμε με τις αισθήσεις μας, αλλά και των όσων βιώνουμε? με άλλα λόγια, πραγματεύεται το αίνιγμα της ανάδυσης της ανθρώπινης συνείδησης, που έχει απασχολήσει για αιώνες τα καλύτερα μυαλά του είδους μας.

Στην Κρυφή ζωή της ψυχής (μτφρ. Πελαγία Τσινάρη) η συµπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια Sabine Wery von Limont περιγράφει τις στρατηγικές που διαθέτει η ψυχή για να επικοινωνήσει µαζί µας. Όπως η ίδια εξομολογείται: «Έγραψα το βιβλίο ως εισαγωγή για κάθε άνθρωπο που θέλει να σκεφτεί, να αναλογιστεί τον εαυτό του, να τον αποδεχτεί και να τον εκτιµήσει. Η προσπάθεια να βάλει κανείς τέλος σε όσα τον κάνουν να υποφέρει µπορεί να ξεκινήσει. Οι αλλαγές θα γίνουν έτσι µια συναρπαστική περιπέτεια µε στόχο µια ζωή που την ορίζει το ίδιο το άτοµο. Έχουµε µόνο αυτή τη µία ζωή. Αν τη δούµε διαφορετικά, µπορεί να είναι καλύτερη».

Οι Barry Michels και Phil Stutz στα Εργαλεία της ψυχής (μτφρ. Ηλιοφώτιστη Παπαστεφάνου) δίνουν απάντηση στο πιο συχνό παράπονο που αντιμετωπίζουμε στην ψυχοθεραπεία: πότε πια θα αρχίσει κάτι ν’ αλλάζει (προς το καλύτερο) μέσα μου;.

Η Χάρις Κατάκη μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της Το ημερολόγιο ενός θεραπευτή αφήνει να κυλήσει ένα κουβάρι, που ξετυλίγεται και γίνεται νήμα. Ένα νήμα, που εκείνη κρατάει τη μια άκρη του και μας προσκαλεί να πιάσουμε κι εμείς ένα μέρος του, για να εξερευνήσουμε μακρινές περιοχές του εαυτού μας.

Το παιδί και το άλογο (μτφρ. Μάρα Μοίρα) είναι η συγκινητική αληθινή ιστορία του εκπληκτικού ταξιδιού που έκαναν ο Ρούπερτ Άιζακσον, η σύζυγός του Κριστίν και ο αυτιστικός γιος τους Ρόουαν μέσα στην αδάμαστη γη της εξωτερικής Μογγολίας. Είναι μια αξέχαστη ιστορία που δείχνει πως ακόμη και στις σκοτεινότερες στιγμές μας μπορούμε ν’ ανακαλύψουμε τη χαρά, πως η θεραπεία μπορεί να επιτευχθεί με τους πλέον αναπάντεχους τρόπους, και πως το μαγικό και το γήινο μπορούν να συνυπάρξουν ώστε να μεταμορφώσουν τις ζωές μας.

Τον κατάλογο συμπληρώνουν δύο συγκλονιστικά αυτοβιογραφικά βιβλία: Στο Βιβλίο του Τζον (μτφρ. Κατερίνα Σχινά) η βραβευμένη ποιήτρια και καθηγήτρια δημιουργικής γραφής στο Πανεπιστήμιο Brown της Providence Ελένη Σικελιανός συνθέτει τη στοργική προσωπογραφία του πατέρα της, του κατεστραμμένου, πρώην χίπι, εθισμένου στην ηρωίνη εγγονού του Άγγελου Σικελιανού, και ταυτόχρονα ένα άτεγκτο κατηγορητήριο εναντίον του. Θέτει έτσι τα όρια του δικού της προσώπου και υπογράφει ένα υπέροχο λογοτεχνικό κείμενο, «που μένει χαραγμένο για πάντα στη μνήμη του αναγνώστη», όπως σημειώνει ο Μάικλ Οντάατζε.

Το βιβλίο (σε επιμέλεια του Τομ Βολφ) Μαρία Κάλλας: Επιστολές και απομνημονεύματα (μτφρ. Ανδρέας Παππάς) περιλαμβάνει επιστολές της μεγάλης υψιφώνου, καθώς και τις δύο απόπειρές της να γράψει τα απομνημονεύματά της και «μας επιτρέπει να δούμε για πρώτη φορά όχι τη Μαρία πίσω από την Κάλλας, αλλά τη Μαρία να συνυπάρχει με την Κάλλας στους δραματικούς ρόλους, στις ιδιωτικές φιλίες, στις επαγγελματικές συνεργασίες, αλλά και στην ερωτική της ζωή», όπως γράφει για το βιβλίο η Λεύκη Σαραντινού (Bookpress).

Το νήμα της ζωής, Stephen Grosz

Μετάφραση: Πέτρος Γεωργίου

Είμαστε όλοι αφηγητές ιστοριών — φτιάχνουμε ιστορίες για να κατανοήσουμε τη ζωή μας. Όμως δεν αρκεί να αφηγούμαστε ιστορίες. Πρέπει να υπάρχει κάποιος να τις ακούσει.

Ο Stephen Grosz εργάζεται τα τελευταία 25 χρόνια ως ψυχαναλυτής, προσπαθώντας να αποκαλύψει τα συναισθήματα που υποκρύπτει η φαινομενικά συνηθισμένη συμπεριφορά. Το Εξετάζοντας τη ζωή διυλίζει περισσότερες από πενήντα χιλιάδες ώρες συζήτησης με ασθενείς και προσφέρει ένα απόσταγμα καθαρής ψυχολογικής γνώσης, χωρίς να χρησιμοποιεί την ψυχαναλυτική ιδιόλεκτο.

Το ασυνήθιστο αυτό βιβλίο αφορά μία συνηθισμένη διεργασία: ομιλία, ακρόαση, κατανόηση. Οι αποφθεγματικές και κομψές ιστορίες του μας διδάσκουν ένα νέο είδος προσοχής. Αποκαλύπτουν, επίσης, ένα διακριτικό αυτο-πορτρέτο του αναλυτή επί το έργον και δείχνουν πώς τα μαθήματα που προκύπτουν από τη θεραπεία δεν αφορούν μόνο τον ασθενή, αλλά και τον γιατρό.

Οι ιστορίες αυτές αφορούν την καθημερινή μας ζωή. Είναι οι ιστορίες που αφηγούμαστε στον εαυτό μας, αυτές που μας παρηγορούν και ενίοτε μας παραπλανούν. Τελικά μας δείχνουν όχι μόνο πώς χάνουμε τον εαυτό μας, αλλά και πώς θα μπορούσαμε να τον βρούμε.

Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου. Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης,
Αύγουστος Κορτώ

Δε γνωριζόμαστε, αλλά σε ξέρω. Έχουμε περάσει μέρες και μήνες μαζί, ο καθένας κλεισμένος στο σπίτι του. Έγραψα το βιβλίο αυτό για σένα και για μένα. Για να σου θυμίσω και να θυμηθώ την κοινή δοκιμασία μας, τον κοινό μας αγώνα. Γιατί η κατάθλιψη είναι συνηθισμένη και μοναδική, ύπουλη και διάφανη, τρωτή όπως κι εμείς οι ίδιοι. Ήταν ένας τρόπος να σου πω: Θα περάσει. Να σε διαβεβαιώσω — και συγχρόνως να καθησυχάσω τον εαυτό μου: η αρρώστια μας θεραπεύεται.

Η χειρότερή μας μέρα είναι ακριβώς αυτό, και τίποτα περισσότερο: μια μέρα που παρέρχεται και μας φέρνει πιο κοντά στην ίαση. Ό,τι κι αν μας ψιθυρίζει η κατάθλιψη, πάντα υπάρχει ελπίδα.

Είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες. Α.Κ.

Πανικός. Η μεγάλη εξέγερση μέσα μας, Κώστας Γκοτζαμάνης

Οι έρευνες δείχνουν ότι η Διαταραχή Πανικού εξαπλώνεται ραγδαία στους πληθυσμούς των ανεπτυγμένων κοινωνιών, και δικαιολογημένα χαρακτηρίζεται ως η επιδημία του 21ου αιώνα. Τα αίτια είναι άγνωστα και η θεραπεία ουσιαστικά περιορίζεται στη χρήση κατευναστικών φαρμάκων. Ο ψυχίατρος Κώστας Γκοτζαμάνης, μετά από πολλά χρόνια δουλειάς με ανθρώπους που υποφέρουν από πανικούς, καταθέτει με περιεκτικό και εμπεριστατωμένο τρόπο τη δική του επιστημονική θέση για την αιτιολογία της Διαταραχής Πανικού και προτείνει μια διαφορετική, αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.

Λόγοι για να μείνεις ζωντανός, Ματ Χέιγκ

Μετάφραση: Γιάννης Δούκας

Στα είκοσι τέσσερά του, ο Ματ Χέιγκ είδε τον κόσμο του να γκρεμίζεται. Δεν έβρισκε τρόπο να συνεχίσει τη ζωή του. Αυτή είναι η πραγματική ιστορία που περιγράφει πώς ξεπέρασε την προσωπική του κρίση, πώς νίκησε την ασθένεια που παραλίγο να τον καταστρέψει και πώς έμαθε και πάλι να ζει.

Το Λόγοι για να μείνεις ζωντανός δεν είναι απλώς μια αυτοβιογραφία. Πρόκειται για μια συγκινητική, αστεία και εύθυμη αναζήτηση τρόπων για να ζεις καλύτερα, να αγαπάς καλύτερα και να νιώθεις πιο ζωντανός. Ένα βιβλίο για το πώς μπορείς να εκμεταλλευτείς στο έπακρο τον χρόνο που σου απομένει στη γη.

Έγραψα αυτό το βιβλίο διότι τα παλαιότερα στερεότυπα εμπεριέχουν τη μεγαλύτερη δόση αλήθειας. Ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός. Έχεις καλύτερη θέα όταν κοιτάς από ψηλά και όχι από τα πατώματα. Όντως υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, ακόμη κι αν δεν κατορθώναμε ως τώρα να το διακρίνουμε… Οι λέξεις, μερικές φορές, είναι πράγματι λυτρωτικές. Μ.Χ.

Το ποτάμι της συνείδησης, Oliver Sacks

Μετάφραση: Ουρανία Παπακωνσταντοπούλου

Δύο εβδοµάδες πριν από τον θάνατό του το 2015, ο Όλιβερ Σακς παρουσίασε τα περιεχόµενα από το Ποτάµι της συνείδησης, το τελευταίο του βιβλίο. Ο Σακς είναι διάσηµος για τις διαφωτιστικές µελέτες του σε ανθρώπους που ζουν µε νευρολογικές διαταραχές στα απώτατα όρια της ανθρώπινης εµπειρίας. Ωστόσο, το πεδίο των επιστηµονικών ενδιαφερόντων του δεν περιοριζόταν στον χώρο της νευροεπιστήµης και της ιατρικής· τον γοήτευαν ζητήµατα, ιδέες και ερωτήµατα όλων των επιστηµονικών πεδίων. Η ευρύτητα των γνώσεών του και το πάθος του αντικατοπτρίζονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, στο οποίο πραγµατεύεται τη φύση όχι µόνο της ανθρώπινης εµπειρίας, αλλά και της ζωής στο σύνολό της.

Στο Ποτάµι της συνείδησης ο δρ Σακς καταπιάνεται µε την εξέλιξη, τη βοτανολογία, τη χηµεία, την ιατρική, τη νευροεπιστήµη και τις τέχνες, ασχολείται µε τα σφάλµατα της µνήµης, την έννοια της δηµιουργικότητας και του χρόνου, τη φύση της συνείδησης και συνοµιλεί µε τους µεγάλους ήρωές του —κυρίως τον Δαρβίνο, τον Φρόυντ και τον Γουίλλιαµ Τζέιµς—, που υπήρξαν σύντροφοι και συνοδοιπόροι του από την πολύ νεαρή του ηλικία.

Το Ποτάµι της συνείδησης αποκαλύπτει την αστείρευτη αγάπη και δίψα του Σακς για γνώση και την ακατάπαυστη, διαχρονική προσπάθειά του να κατανοήσει την ανθρώπινη κατάσταση.

Η κρυφή ζωή της ψυχής, Sabine Wery von Limont

Μετάφραση: Πελαγία Τσινάρη

Δεν µπορούµε να τη δούµε, κι όµως είναι αισθητή, ακόµη και µετρήσιµη: είναι η ψυχή µας.

Μέσω του νευρικού µας συστήµατος επιδρά σε όλο τον οργανισµό µας. Περιλαµβάνει τη συνολική µας αντίληψη, επηρεάζει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και των οργάνων µας, προσδιορίζει την προσωπικότητά µας, καθορίζει τον ψυχικό δεσµό προς τους συνανθρώπους µας, το αν είµαστε ευτυχισµένοι ή δυστυχισµένοι — και µπορεί να µας κάνει να αρρωστήσουµε βαριά.

Η συµπεριφορική ψυχοθεραπεύτρια Sabine Wery von Limont περιγράφει µε τρόπο συναρπαστικό τις στρατηγικές που διαθέτει η ψυχή για να επικοινωνήσει µαζί µας, αλλά και πώς εµείς µπορούµε να στραφούµε προς αυτήν, προκειµένου να καταλάβουµε τον εαυτό µας και τους άλλους καλύτερα.

Τα εργαλεία της ψυχής, Phil Stutz & Barry Michels

Μετάφραση: Ηλιοφώτιστη Παπαστεφάνου

Το βιβλίο αυτό έρχεται να απαντήσει στην ανάγκη που εκφράζει το πιο συχνό παράπονο που αντιμετωπίζουμε στην ψυχοθεραπεία: πότε πια θα αρχίσει κάτι ν’ αλλάζει (προς το καλύτερο) μέσα μου;

Το παραδοσιακό θεραπευτικό μοντέλο εστιάζει στο παρελθόν, αλλά ο Phil Stutz και ο Barry Michels, οι πιο διάσημοι και περιζήτητοι ψυχοθεραπευτές της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ, χρησιμοποιούν ένα πραγματικό οπλοστάσιο μεθόδων, χάρη στις οποίες μετατρέπουν τα ίδια τα προβλήματα σε μοχλούς, σε εργαλεία (tools) που εισχωρούν στη δύναμη του ασυνείδητου. Ξαφνικά, μέσα από αυτή τη διαδικασία μεταμόρφωσης, τα εμπόδια γίνονται ευκαιρίες για να βρούμε δύναμη και κουράγιο, αποφασιστικότητα και δημιουργικότητα.

Το ημερολόγιο ενός θεραπευτή, Χάρις Κατάκη

Η έκδοση του Ηµερολογίου ενός θεραπευτή συµπίπτει µε τη συµπλήρωση 30 χρόνων λειτουργίας του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων, που ίδρυσε η Χάρις Κατάκη το 1984. Στο Ηµερολόγιο η συγγραφέας καλεί τον αναγνώστη σε ένα πρωτόγνωρο ταξίδι, κατά τη διάρκεια του οποίου µας φανερώνει τις άγνωστες πτυχές της ζωής ενός θεραπευτή και αποκαλύπτει τα πλέον κοµβικά συστατικά που, µέσα στα χρόνια, συγκρότησαν τη θεραπευτική της προσέγγιση. Έτσι, ανάµεσα σε άλλα, ο αναγνώστης θα γνωρίσει τη σηµασία που έχει η επαφή µας µε τις γενεαλογικές και τις πολιτισµικές µας καταβολές προκειµένου να ενώσουµε τους κρίκους της προσωπικής µας αλυσίδας και να βρούµε τον εαυτό µας· µαζί µε τη συγγραφέα, ο αναγνώστης θα προσπελάσει ξανά τις κρίσιµες καµπές της προσωπικής του πορείας, όταν κλήθηκε να πάρει αποφάσεις για το επάγγελµα, τον γάµο, τη ζωή του· θα προβληµατιστεί για τον τραγικά διττό, πολλές φορές, χαρακτήρα της καθηµερινής του γλώσσας, όταν άλλο λέει και άλλο εννοεί. Κυρίως, όµως, όλα αυτά θα τα δει µέσα από το πρίσµα ενός θεραπευτή: η συγγραφέας έχει προ πολλού αµφισβητήσει την ανάγκη της απόστασης ανάµεσα στους θεραπευτές και στους θεραπευόµενους, χτίζοντας γέφυρες επικοινωνίας µεταξύ τους και καταργώντας την εικόνα ενός παντοδύναµου, απόµακρου και ουδέτερου θεραπευτή. Με το Ηµερολόγιο, η Χάρις Κατάκη διανύει µια ξεχωριστή διαδροµή, αφήνοντας πίσω της ίχνη που ο αναγνώστης µπορεί να ακολουθήσει για να ανοίξει τις δικές του κλειστές πόρτες και να βρεθεί στα δικά του ξέφωτα.

Το παιδί και το άλογο, Rupert Isaacson

Μετάφραση: Μάρα Μοίρα

Όταν ο γιος του, ο Ρόουαν, διαγνώστηκε με αυτισμό, ο Ρούπερτ Άιζακσον, λάτρης των αλόγων όλη του τη ζωή, ένιωσε συντετριμμένος. Θα μπορούσε άραγε να καταφέρει να επικοινωνήσει με τον γιο του κάποτε και, ακόμη περισσότερο, να μοιραστεί το θαύμα των αλόγων μαζί του;

Και τότε κάτι εκπληκτικό συνέβη. Μια μέρα, κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου κοντά στο σπίτι τους, ο Ρόουαν το έσκασε μέσα από έναν φράχτη και έτρεξε κάτω από τις οπλές ενός αλόγου που ζούσε σε διπλανό αγρόκτημα, μιας ευερέθιστης φοράδας που την έλεγαν Μπέτσι. Αντί να τον ποδοπατήσει, η φοράδα έσκυψε το κεφάλι της και παρέμεινε τελείως ακίνητη — ένα λεπτό βαθιάς ομορφιάς και αποκάλυψης. Ο Ρούπερτ κατάλαβε πως ο απόμακρος, απρόσιτος γιος του είχε πραγματική επικοινωνία με το άλογο. Άρχισε να παίρνει τον Ρόουαν μαζί του και να ιππεύουν την Μπέτσι. Σύντομα ο Ρόουαν άρχισε να μιλάει και να βελτιώνεται εντυπωσιακά.

Τότε, ο Ρούπερτ είχε μια τρελή, απίστευτη ιδέα: τι θα συνέβαινε εάν υπήρχε ένα μέρος στον κόσμο όπου άλογα και θεραπεία μπορούσαν να συναντηθούν; Τι θα συνέβαινε εάν ο αυτισμός του Ρόουαν μπορούσε να μετατραπεί σε πύλη για περιπέτεια; Την περιπέτεια μιας ολόκληρης ζωής;

Το βιβλίο του Τζον, Ελένη Σικελιανός

Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά

Υφαίνοντας έναν συνεκτικό ιστό από επιστολές, αναµνήσεις, ποιήµατα, ηµερολογιακές εγγραφές, η Ελένη Σικελιανός συνθέτει µια στοργική προσωπογραφία του πατέρα της και ταυτόχρονα ένα άτεγκτο κατηγορητήριο εναντίον του. Γιος του Γλαύκου —του µοναχογιού του Άγγελου Σικελιανού, που ακολούθησε τη µητέρα του Εύα Πάλµερ στην Αµερική—, αρνητής του εκπαιδευτικού κατεστηµένου, µε αποτέλεσµα να µην αποφοιτήσει ποτέ από το σχολείο, ταλαντούχος µουσικός, αυτοδίδακτος ξυλοκόπος και λάτρης της φύσης, απόγονος Ελλήνων ευγενών και, στο µεγαλύτερο µέρος της ζωής του, ναρκοµανής, ο Τζον υπήρξε ένας εκκεντρικός οραµατιστής, µια ευφυής, ανεύθυνη, ανήσυχη και εν τέλει τραγική µορφή. Το 2001, έχοντας ζήσει επί τρία χρόνια ως άστεγος στους δρόµους της Αλµπουκέρκης, θα πεθάνει σ’ ένα δωµάτιο ξενοδοχείου από υπερβολική δόση.

Μαρία Κάλλας: Γράμματα και αναμνήσεις, Επιμέλεια: Τομ Βολφ

Μετάφραση: Ανδρέας Παππάς

«Μια μέρα θα γράψω την αυτοβιογραφία μου. Θα ήθελα να τη γράψω εγώ η ίδια, ώστε να φωτίσω καλύτερα τα γεγονότα. Έχουν ειπωθεί τόσο πολλά ψέματα για μένα...» Χάρη σε αυτό το βιβλίο που περιλαμβάνει επιστολές της μεγάλης υψιφώνου, καθώς και τις δύο απόπειρές της να γράψει τα απομνημονεύματά της (το 1957 και το 1977), η ευχή της Μαρίας Κάλλας γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Από τα δύσκολα παιδικά της χρόνια στη Νέα Υόρκη έως τα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής στην Αθήνα, από τα δειλά πρώτα της βήματα στον κόσμο της όπερας έως την παγκόσμια αναγνώριση, τα σκάνδαλα και τις προσωπικές της δοκιμασίες, από την εξιδανικευμένη αγάπη της για τον σύζυγό της έως τον παθιασμένο έρωτά της για τον Ωνάση, αυτή η έκδοση δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε την πραγματικότητα πίσω από τον μύθο. Άλλοτε ξεδιπλώνεται μπροστά μας η Μαρία, μια γυναίκα ευαίσθητη και εύθραυστη, και άλλοτε ο θρύλος Κάλλας, συχνά θύμα του μεγάλου ονόματός της, σε συνεχή αγωνία για την κατάσταση της φωνής της, έως και τον πρόωρο θάνατό της, σε ηλικία μόλις 53 ετών, στη μοναξιά του παρισινού διαμερίσματός της. Η συναρπαστική και γοητευτική αυτοπροσωπογραφία της μεγαλύτερης φωνής του 20ού αιώνα.