Η μυστική πύλη. Γιατί τα βιβλία για παιδιά είναι πολύ σοβαρή υπόθεση

Τα βιβλία για παιδιά είναι πολυδιαβασμένα, πολυαγαπημένα και παρόντα σε κάθε βιβλιοπωλείο. Όμως σχεδόν ποτέ δεν αποτελούν αξιόλογο πεδίο προσοχής, τουλάχιστον από τους ενηλίκες. Η αλήθεια είναι ότι οι ενήλικες έχουν μεγάλη εξουσία στο τι διαβάζουν τα παιδιά: τα βιβλία που απευθύνονται στα παιδιά γράφονται, εκδίδονται και, αγοράζονται από μεγάλους, οι οποίοι, συνήθως, είναι και αυτοί που τα διαβάζουν μεγαλόφωνα στα παιδιά. Επομένως, τα βιβλία για παιδιά αξίζουν έναν ειλικρινή διάλογο.
Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι ένα δοκίμιο που απευθύνεται σε όλους, ειδικά σε όσους παθιάζονται με τη δύναμη της λογοτεχνίας για παιδιά, με τον ρόλο των συγγραφέων και με τη δίχως σύνορα ευφυΐα των παιδιών και έχουν την πεποίθηση ότι τα παιδιά αξίζουν αληθινές ιστορίες και αληθινή τέχνη.

«Αν είστε συγγραφέας βιβλίων για παιδιά (εγώ είμαι συγγραφέας βιβλίων για παιδιά), θα βρίσκεστε συχνά μπροστά σε ανθρώπους που σας ρωτούν αν σκοπεύετε να γράψετε κάποτε ένα πραγματικό βιβλίο. Αυτό που εννοούν είναι αν θα γράψετε κάποτε ένα βιβλίο για ενήλικες.
*
Γράφω βιβλία για παιδιά εδώ και είκοσι χρόνια, οπότε είμαι πια αρκετά έμπειρος στο να δίνω τις κατάλληλες απαντήσεις, και μερικές φορές καταφέρνω να μη φαίνομαι ούτε στο ελάχιστο ενοχλημένος, όταν επαναλαμβάνω κάποια από τις εκδοχές του ίδιου πράγματος: τα παιδικά βιβλία είναι αληθινά βιβλία, τα παιδιά είναι ιδανικοί αναγνώστες, ιδίως της λογοτεχνίας του φανταστικού.
*
Αν δεν πιστεύετε ότι τα παιδικά βιβλία είναι αληθινά βιβλία, τότε κατά κάποιον τρόπο δεν πιστεύετε ότι τα παιδιά είναι αληθινοί άνθρωποι.
*
Τώρα φτάσαμε στον κύριο λόγο για τον οποίο τρέφουμε χαμηλή εκτίμηση για τα παιδικά βιβλία: δηλαδή, στη χαμηλή μας εκτίμηση για τα παιδιά. […] Κι αν όλα αυτά είναι λάθος; Κι αν τα παιδιά αποτελούν το τέλειο κοινό για την τέχνη; Αν τα παιδιά είναι οι ιδανικοί αναγνώστες λογοτεχνίας; Αν, στην πραγματικότητα, η έμφυτη ικανότητά τους να βυθίζονται στις ιστορίες είναι πολύ μεγαλύτερη από των ενηλίκων;
*
Τέλος πάντων, αυτό όμως είναι ένα βιβλίο για ενήλικες. Πιο συγκεκριμένα, αυτό είναι ένα βιβλίο για ενήλικες που μιλάει για τα βιβλία για παιδιά.»
                                                                                                                   Μακ Μπαρνέτ

«Ο Αμερικανός συγγραφέας παιδικών –και κυρίως εικονογραφημένων– βιβλίων Μακ Μπαρνέτ προσπαθεί κι αυτός να υπερασπιστεί την αξία των βιβλίων για παιδιά. Η διαφορά με την οποία ο Μπαρνέτ υλοποιεί την υπεράσπισή του είναι ο τρόπος που το καταφέρνει. Χρησιμοποιεί μια αφηγηματική γλώσσα χωρίς θεωρητικά βαρίδια, αλλά αντίθετα, αναλύει το θέμα του με λόγια απλά και συχνά διανθισμένα με χιούμορ.»
Μάνος Κοντολέων, diastixo.gr
https://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/24476-mac-barnett-mystiki-pyli-biblia-paidia-sobari-ypothesi
 

«Διάβασα και ξαναδιάβασα το βιβλίο αυτό αμέτρητες φορές, πήγα μπρος και μετά ξανά πίσω, υπογράμμισα με μολύβι σχεδόν κάθε του λέξη, όχι μόνο για να τις θυμάμαι, να μου εντυπωθούν, αλλά περισσότερο για να “υπογραμμίσω” στο μυαλό μου τη σημασία των γραφομένων του. Ο Μπαρνέτ μου επιβεβαίωσε μέσα σε 120 σελίδες όσα χρόνια τώρα πιστεύω: ό,τι είναι παιδικό δεν είναι αυτομάτως και ελλιπές ή ευτελές επειδή είναι παιδικό. Η λογοτεχνία για παιδιά δεν αποτελεί κατώτερη μορφή τέχνης – στην πραγματικότητα, είναι ένα από τα πιο ζωτικά και βαθιά είδη αφήγησης, αυτή που θα σε κάνει να δεις βαθιά μέσα στην ψυχή σου, που έχει την ικανότητα να σε ταξιδέψει σε μέρη που δεν είχες σκεφτεί ποτέ ότι μπορείς να πας. […] Το βιβλίο του Μπαρνέτ είναι καθηλωτικό μέσα στην απλότητά του.»
Ζωή Κοσκινίδου, Κόκκινη Αλεπού
https://kokkinialepou.gr/i-mystiki-pyli-giati-ta-vivlia-gia-paidia-einai-poly-sovari-ypothesi/

«Εκπληκτικό βιβλίο. Σαν δροσερό αεράκι στο πρόσωπο, μέσα στον καύσωνα. Ένα βιβλίο ενηλίκων για το παιδικό βιβλίο: ένα βιβλίο που κάνει πέρα όλες τις προκαταλήψεις που (δυστυχώς) υπάρχουν γύρω από την παιδική λογοτεχνία. Γεμάτο χαρά, έμπνευση, χιούμορ, παιχνιδιάρικη διάθεση (αλλά χωρίς ελαφρότητα) και μια λεπτή ειρωνεία που το διατρέχει υπόγεια. Εάν έχετε παιδιά, ή είστε κοντά σε παιδιά, αν γράφετε παιδική λογοτεχνία ή αν σας ενδιαφέρει ο χώρος — πάρτε το και διαβάστε το. Μικρή, φροντισμένη, ευσύνοπτη, μια έξοχη έκδοση από κάθε άποψη. Το προτείνουμε με χαρά.»
Κυριάκος Αθανασιάδης, Athens Voice
https://www.athensvoice.gr/life/poleis/900162/oi-drakodeioi-nomoi-kai-ta-mallia-tis-prigipissas-leia/

«Πίσω από κάθε παιδικό βιβλίο, λοιπόν, υπάρχει μια αλυσίδα ευθύνης – και ένας κόσμος δημιουργικότητας που αξίζει να εξερευνηθεί με σοβαρότητα. Όχι γιατί τα παιδιά είναι μικροί αναγνώστες, αλλά γιατί είναι πλήρεις αναγνώστες: έξυπνοι, ειλικρινείς, απαιτητικοί, τρυφεροί. Και επειδή η παιδική λογοτεχνία, όταν είναι καλή, δεν καταδέχεται να γράφει αφ’ υψηλού. Ξέρει να μιλά με απλότητα χωρίς να απλοποιεί, να φανερώνει χωρίς να δασκαλεύει.
Όπως επισημαίνει εύστοχα ο συγγραφέας Μακ Μπαρνέτ, ένας από τους πιο αγαπητούς και πολυβραβευμένους Αμερικανούς συγγραφείς για παιδιά στο βιβλίο Η μυστική πύλη. Γιατί τα βιβλία για παιδιά είναι πολύ σοβαρή υπόθεση: «Ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων πρέπει να έχει τα ίδια ταλέντα που έχουν όλοι οι συγγραφείς αλλά σε διαφορετικές δόσεις […] και, επιπλέον όλων αυτών, να έχει και την ικανότητα να συντονίζεται με τα παιδιά». Αυτή η μυστηριώδης δεξιότητα –το να συλλαμβάνεις τον παλμό ενός ανήλικου αναγνώστη χωρίς να τον απλοποιείς– είναι που ξεχωρίζει τα σπουδαία παιδικά βιβλία από τα απλώς ευχάριστα. Και είναι εκείνος ο αόρατος συντονισμός που προσπαθεί να ανιχνεύσει και το παρόν δοκίμιο.»
Πέπη Νικολοπούλου, elculture
https://elculture.gr/ta-paidia-echoun-dikaioma-se-endiaferouses-istories-giati-i-paidiki-logotechnia-axizei-ton-idio-sevasmo-pou-dinoume-se-kathe-alli-morfi-technis/