Πόλη και πολιτικοί θεσμοί στον Όμηρο

Στο βιβλίο διερευνάται η πολιτική δομή και η λειτουργία της κοινωνίας που περιγράφεται στα ομηρικά έπη. Ως προς την ιστορικότητα της ομηρικής κοινωνίας, διαπιστώνεται ότι αντιστοιχεί κυρίως στον «μακρό 8ο αιώνα». Η περίοδος αυτή συμπίπτει με την εμφάνιση και εξέλιξη ενός νέου τύπου κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης: της πόλης. Ήδη από αυτή την περίοδο η πόλη διαθέτει τα βασικά δομικά της χαρακτηριστικά: άστυ, χώρα και πολιτικό σώμα. Η δημιουργία της πόλης επαναπροσδιορίζει τον ρόλο και τη σημασία πρακτικών που προϋπήρχαν και συγχρόνως δημιουργεί νέες. Ο Όμηρος δεν επινόησε όρους όπως: βασιλείς, βουλή, συνέλευση, δήμος, λαός, δίκη, θέμις κτλ., παρουσίασε όμως τις μεταξύ τους σχέσεις και τη θέση που είχαν αποκτήσει στη νεοσύστατη πόλη.

Ως προς την πολιτική δομή, το «πολίτευμα» που κυριαρχεί είναι η βασιλεία, όχι όμως με την έννοια της απόλυτης μοναρχίας. Ένας βασιλιάς δεν αντιστοιχεί πάντα σε μία και μόνο πόλη. Οι διάφορες μορφές βασιλείας διακρίνονται στους πέντε τύπους πολιτείας: θεών, Φαιάκων, Τρώων, Αχαιών, Ιθακησίων. Πέρα όμως από τις όποιες διαφορές χαρακτηρίζουν τις πέντε αυτές πολιτείες, ο βασιλικός θεσμός συν-λειτουργεί με δύο άλλους θεμελιώδεις θεσμούς/πρακτικές: τη βουλή και τη συνέλευση. Η ύπαρξη του βασιλιά, της βουλής και της συνέλευσης αποτελεί μια κοινή πολιτική βάση για τις πόλεις της πρώιμης αρχαϊκής περιόδου ανεξάρτητα από τον ρυθμό και την ταχύτητα εξέλιξης της καθεμίας. Συγχρόνως αποτελεί τη χρονική αφετηρία για τη δημιουργία και εξέλιξη των πολιτευμάτων από τον 7ο αι. και έπειτα.